Kedi ve köpeklerde aşı uygulamaları 6 hafta dolduğunda başlar. Anne sütünden alınan bağışıklık hücreleri yavruyu 45 güne kadar korur ve aşılama ile yavruların vücutlarında bağışıklık oluşturur. 

Özellikle ilk defa kedi besleyecek hayvan severlerin aklına en çok takılan sorular aşılarla ilgilidir. Ne zaman yapılmaları gerektiği, içerikleri ve fiyatları her zaman merak edilir ve çoğunlukla bilinmez. Yavru kedinizin sağlıklı olabilmesi için en az 45 gün annelerinden süt emmeleri gerekir, yani aşılanma genellikle yavru eve alındıktan sonra sahibin gözetiminizde başlar. Patili dostlarımızın aynı insanlarda olduğu gibi yavruyken bünyeleri çok hassastır.

  • Dikkat edilmesi gereken husus şudur:
    Aşı sağlıklı hayvanlara uygulanmalıdır,
  •  Paraziti olan ya da parazit tedavisi yapılmamış hayvanlara asla aşı  uygulanmamalıdır.
  •  Yavrular aşıları bitene kadar asla evden dışarı çıkmamalıdır ve başka bir  kediyle temas etmemelidir.
  • Herhangi acil ve zor bir durumda Acil veteriner veya Nöbetçi veteriner aradığınızda hemen bize ulaşmanız çok kolay.

Kedi aşılarının detayına bakmak gerekirse:

1 – Kedi karma aşısı nelere karşı korur?

FELİNE PANLEUKEPENİA

  • Viral bir hastalıktır.
  • Özellikle yavrularda ölüme neden olur.
  • Kendini iştahsızlık, kusma, ve çoğunlukla ishalde kan ile belli eder.
  • Korunma yöntemi aşılamadır.
  • Oldukça bulaşıcıdır.

FELİNE RHINOTRACHEITIS

  • Ülkemizde çok yaygındır.
  • Özellikle sokak kedilerinde bolca görülen enfeksiyon kedilerde burun akıntısı, göz yaşı akıntısı, öksürük gibi solunum sistemi enfeksiyonu belirtileri gösterir.
  • Çok bulaşıcıdır.
  • Yetişkin ve yavru kediler için ölümcül bir tehlikedir.
  • Korunma yöntemi aşılamadır.

FELINE CALICIVIRUS

  • Ağız ülserine ve buna bağlı ağız kokusu oluşturur.
  • Ağızda acıya bağlı yememe isteği ve zayıflamalara neden olur.
  • Bulaşıcıdır.

KUDUZ AŞISI NELERE KARŞI KORUR?
KUDUZ (zoonoz-hayvandan insana bulaşır)

Kuduz hızlı gelişen, bilinç kaybı, salya akıntısı, yutkuma güçlüğü ve çeşitli felçlerle kendini gösteren bir hastalıktır. Ölümle sonuçlanan viral bir hastalıktır. Merkezi sinir sistemine saldırır. İnsan dahil tüm sıcakkanlı hayvanlarda görülebilir. Hastalık sağlıklı bir hayvanın hasta bir hayvan tarafından ısırılmasıyla ve salyasında bulunan kuduz virüsünü açık yaraya geçirmesiyle ortaya çıkar. Virüs salyaya hastalığın ölüm öncesindeki 48 saatte  geldiği için ısırılan her hayvan kudurmaz. Kuduzun tedavisi yoktur ve aşılama tek koruyucu önlemdir. Yavru kedilerde anne vücudundan gelen koruma onları 3 ay kadar koruduğu için 3 aylık olmadan önce uygulanmamalıdır aksi takdirde anne vücudundan gelen savunma hücreleri aşıyı etkisiz kılar . Her sene tekrarı yapılmalıdır.

LEUKEMIA AŞISI NELERE KARŞI KORUR?
FELINE LEUKEMIA -FeLV (Kedi Lösemisi)

Viral bir hastalıktır, etkeni feline leukemia virüsü’dür. Kan hücrelerinin oluşumu ile ilgili lenfoid dokularda tümörler oluşturur. Tükürük, burun akıntısı, dışkı, vajinal akıntı, süt  ve kan yolu ile bulaşır. Belli bir tedavisi yoktur. Semptomik tedavi ve immun sistemi (bağışıklılık sistemini) destekleyen tedaviler yapılır. Genelde olumlu sonuçlar alınmaz. Yavruyken 2  doz uygulanır sonrasında ise yılda bir kez tekrarı yapılmalıdır.

FIV AŞISI NELERE KARŞI KORUR?
FIV (Kedi AIDSi)

Salyadaki virüsden bulaşır. İnsandaki AIDS’e benzer. Kendini birkaç gün süren ateş, ishal, sepsis ve lenfadenopati ile gösterir. Erken dönemde kliniksel olarak herşey normaldir. İleriki dönemlerde bağışıklık sisteminde yetersizlik görülür. Ağız içi lezyonları, solunum sistemi enfeksiyonları, kusma, ishal, kilo kaybı, ateş, halsizlik, kanser, böbrek hastalıkları, kronik stomatit, rhinit ve sinir sistemine ait bulgular görülür.

KÖPEKLERDE AŞILAMA PROGRAMI

Yavru köpeklerin aşılanması onların sağlıklı ve mutlu bir gençlik dönemi geçirmesinde önemli adımlardan biridir. Aşılamada kim, ne, neden, nerede ve nasıl sorularına cevap vermek karmaşıktır ve yavrudan yavruya değişebilir. Yavru köpeğiniz için hangi aşıların uygun olduğunu belirlemek için mutlaka bir veteriner hekime danışmalı ve o şekilde bir program uygulanmalıdır.  Aşıları daha iyi anlamak için, onun yaşamının ilk birkaç haftasında hastalıktan nasıl korunduğunu anlamak önemlidir.

Anne Tarafından Korunma (Maternal Antikorlar)

Yeni doğan köpek yavrusu, doğal olarak hastalıklara karşı bağışık değildir. Ancak anne kanında plasenta yoluyla elde ettikleri bazı antikorlar tarafından koruma sağlanır.

Bağışıklığın bir sonraki seviyeye taşınması, ilk sütten elde edilen antikorlar sayesinde olmaktadır. Bu doğum sırasında üretilen ve 36-48 saat süresince devam eden süttür. Bu antikor açısından zengin süte kolostrum adı verilir. Yavru sonrasında bu antikorları anne sütü yoluyla almaya devam etmez. Antikorları anne sütü ile sadece iki gün kadar alabilir. Anneden kan veya kolostrum yoluyla alınan tüm antikorlara maternal antikorlar adı verilmektedir. Vet216 Veteriner Kliniği

Belirtmek gerekir ki bir köpek yavrusu, annesinin yalnızca maruz kaldığı veya yakın zamanda aşılandığı hastalıklara karşı üretilen antikorları alabilir.

Örnek olarak, bir anne aşılanmadığı taktirde ve hastalığı atlatmadığı taktirde parvoviruse karşı herhangi bir antikor üretemeyeceği için yavruya da kolostrum veya kan yoluyla geçirmesi mümkün olmaz.

Duyarlılık Penceresi

Yavruda etkili bir bağışıklık (koruma) sisteminin oluştuğu yaş, onun annesinden aldığı antikorun miktarı ile doğru orantılıdır. Yavrunun kanında mevcut olan yüksek düzeyde maternal antikorlar, aşının etkinliğini engeller. Yavrudaki maternal atikorların düzeyleri yeterli seviyeye düştüğünde bağışıklığı sağlamak için ticari aşıların yardımına başvurulacaktır. Anneden gelen antikorlar yenidoğanın kanında genellikle birkaç hafta süresince (6 hafta) dolaşmaktadır. Maternal antikorların birkaç günden birkaç haftaya değişen bir süre içerisinde çok düşük düzeyde bağışıklık sağladıkları fakat aşılara yüksek düzeyde çalışması için izin verdikleri bir periyod vardır. Bu periyoda duyarlılık penceresi denilmektedir. Aşı olsa dahi bu dönemde bir köpek yada kedi yavrusunun hasta olmayacağını söyleyemeyiz.

Yavru Köpeklerin Aşılama Zamanı

Duyarlılık penceresinin uzunluğu ve zamanlaması bir batımda doğan yavrular arasında dahi bireysel farklılıklar göstermektedir. Farklı yavrulardan alınan çapraz kesitlerle yapılan bir çalışma aşıya karşı geliştirilen cevabın ve bağışıklık gelişiminin geniş bir periyodu kapsadığını göstermiştir.

Yavruların %25’i 6 haftalık yaşta bağışıklık kazanabilmiştir. 9 haftalık yaşta ise yavruların %40’ı aşılamaya karşı cevap vermiştir. Aşının sağladığı bağışıklığın oranı 16 haftalık yaşta %60’a 19 haftalık yaşta ise %95’e ulaşır. Hemen hemen tüm araştırmacılar, yavru kedi ve köpeklerin en azından üçlü karma aşılar ile aşılanmasını ve bir yaşından itibaren de tekrarlanması gerektiği konusunda hemfikirlerdir. Yavru köpekler için hangi aşıların ne sıklıkla yapılması gerektiği veteriner hekimlerin uzmanlık konusuna girmektedir. Drs. Foster ve Smith karma aşının başlangıçta 6 haftalık yaşta yapılmasını ve yavru 16 haftalık yaşa gelene kadar her üç haftada bir kez tekrarlanmasını tercih etmekte ve bu program uygulandığında köpeklerin geniş bir aralıkta korunacağına inanmaktadırlar. Uygulanan bu protokol ile cevap vermeyen bazı köpeklerin aşılanacağına ve koruma gelişen yani cevap alınan köpeklerinde yeniden aşılanmış olacağı düşünülüyor.

Aşılama Dozu

Küçük ırk köpek yavrularının büyük ırklara mensup yavrulardan düşük dozda aşı alması gerekliliği doğru değildir. Yaş, vücut ağırlığı, ırk ve cinsiyeti ne olursa olsun bütün yavrulara aynı aşı dozu verilir. Aşılar genellikle 1 mililitre(cc) dozlarında uygulanmaktadır. Bu konuda sadece üretici firmaların tavsiyelerini uygulamak yeterlidir. Önerilenden daha az miktarda aşı uygulanması büyük olasılıkla yetersiz bağışıklığa neden olur.